Marta Skoczeń, psychodietetyk
Niedoczynność tarczycy, Hashimoto i insulinooporność bardzo często występują razem. Gdy zgłasza się do mnie Pacjentka z problemami z tarczycą, bardzo często okazuje się, że ma również insulinooporność. I odwrotnie. Gdy przychodzi Pacjentka z insulinoopornością, często wychodzi, że jest także niedoczynność tarczycy i/lub Hashimoto. A zaburzenia pracy tarczycy i insulinooporność są najczęściej występującymi endokrynopatiami u kobiet w wieku rozrodczym. Przyczyniają się też do problemów z płodnością, zajściem w ciążę.
Wpływ tarczycy na płodność
Hormony tarczycy charakteryzują się najszerszym spektrum działania spośród wszystkich poznanych hormonów. Wpływają na funkcjonowanie większości tkanek naszego organizmu, w tym na czynności rozrodcze i libido. Warunkują prawidłowe dojrzewanie jajników i jąder oraz wydzielanie hormonów płciowych, gospodarkę hormonalną. Wpływają na wzrost szkieletu i rozwój układu nerwowego u płodu, a także ogólny rozwój płodu w czasie ciąży.
Przed zajściem w ciążę, warto zrobić dokładną diagnostykę w kierunku chorób tarczycy.
A jeśli masz już zdiagnozowaną niedoczynność tarczycy, Hashimoto i starasz się o dziecko, warto szczególnie zadbać o dobrą diagnostykę, leczenie i dietoterapię. Zaburzenia pracy tarczycy mogą utrudniać zajście w ciążę, jak również powodować komplikacje w trakcie ciąży. Praca tarczycy ma duży wpływ na kobietę, która planuje ciąże, przygotowuje się, jest w ciąży jak i na płód i rozwój dziecka.
Tak naprawdę każda kobieta planująca ciążę powinna sprawdzić tarczycę, zbadać TSH i hormony tarczycy.
Niedoczynność tarczycy a płodność
Z niedoczynnością tarczycy mamy do czynienia, gdy tarczyca produkuje niewystarczającą ilość hormonów: tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Może pojawić się też oporność na działanie hormonów tarczycy na poziomie komórkowym. Funkcje tarczycy to właściwie działanie, funkcje T4 i T3.
Najbardziej charakterystyczny obraz niedoczynności tarczycy to podniesione TSH i obniżone FT4 i FT3.
Bardzo często niedoczynności tarczycy, zwłaszcza jeśli hormony nie są odpowiednio uregulowane, towarzyszą zaburzenia miesiączkowania. Cykle mogą się wydłużać, miesiączki stać się bardziej obfite, a cykle bezowulacyjne. Hormony tarczycy są potrzebne do prawidłowego różnicowania i dojrzewania komórek warstwy ziarnistej jajnika, co jest powiązanie z poziomem LH i zaburzeniami owulacji. Dodatkowo może dojść do spadku estradiolu. To często prowadzi do zaburzeń płodności.
Jednym z objawów niedoczynności tarczycy jest także obniżone libido.
W badaniach zaobserwowano, że kobiety z niedoczynnością tarczycy miały niższe wartość hormonu wytwarzanego w pęcherzykach jajnikowych AMH. Określa on rezerwę jajnikową u kobiety, jest przydatny w określaniu płodności kobiety. Ważna jest tu dobra diagnostyka przed zajściem w ciążę i wcześniejsze uregulowanie hormonów.
Podniesiony poziom TSH zwiększa prawdopodobieństwo poronienia. Niedoczynności tarczycy może też towarzyszyć podniesiony poziom prolaktyny, który utrudnia zajście w ciążę. Jedną z przyczyn hiperprolaktynemii jest niedoczynność tarczycy.
Innym ważnym zagadnieniem jest też to, że często w niedoczynności tarczycy i Hashimoto występują liczne niedobory witamin i składników mineralnych, odżywczych.
Niedożywienie kaloryczne, białkowe, witaminowe i mineralne jest jedną z przyczyn problemów z tarczycą. A składniki odżywcze, które są potrzebne tarczycy mają również znaczenie pod kątem płodności. Ważne jest, żeby organizm był dobrze odżywiony i zaopiekowany. Sprawdź tutaj, jak możesz nauczyć się komponować posiłki.
Hashimoto a płodność
Na temat wpływu Hashimoto na płodność kobiety istnieje wiele kontrowersji. Czy częstość występowania poronień i innych powikłań u kobiet ciężarnych z Hashimoto zależy bardziej od stopnia niedoboru hormonów tarczycy, czy też od obecności przeciwciał przeciwtarczycowych? Niedobór hormonów tarczycy, czyli niedoczynność tarczyc na pewno ma tu znacznie, tak jak jest w akapicie wyżej. Istnieją jednak też doniesienia, że obecność i miano przeciwciał przeciwtarczycowych też może mieć wpływ i znaczenie przy zajściu w ciążę. Obecność przeciwciał przeciwtarczycowych może zaburzać płodność i może opóźniać zajście w ciążę. Dodatkowo wskazuje się, że wysokie poziomy przeciwciał w chorobie Hashimoto mogą powodować poronienia. Choć nie wszystkie dane to potwierdzają.
Niedoczynność tarczycy a płodność męska
Pamiętajmy też, że do ciąży trzeba dwojga i ważne jest też zdrowie mężczyzny. Niedoczynność tarczycy i Hashimoto mogą mieć też mężczyźni, choć zdarza się to rzadziej. A pogorszona praca tarczycy, niski poziom hormonów tarczycy obniża libido i zaburza funkcje jąder. Może mieć również wpływ na jakość nasienia.
Kobiety z problemami z tarczycą mogą mieć trochę pod górkę. Dobrze działająca tarczyca i odpowiednie poziomy hormonów tarczy są ważne dla płodności zarówno kobiet, jak i mężczyzn.
Jednak chociaż kobiety z problemami z tarczycą mogą mieć trudności z zajściem w ciążę, to nie jest to niemożliwe. Jest to jak najbardziej możliwe, jeśli zadbamy o odpowiedni plan działania, przygotowanie do ciąży, dietoterapię, leczenie, uregulowanie hormonów tarczycy.
Ważne, żeby kobieta planująca ciążę była dobrze wyrównana hormonalnie.
Insulinooporność a problemy z płodnością
Insulinooporność bardzo często występuje razem z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Jest to zaburzenie gospodarki węglowodanowej, polegające na zmniejszeniu wrażliwości tkanek na insulinę, pomimo jej prawidłowego lub podwyższonego poziomu we krwi. Może prowadzić do rozwoju zespołu policystycznych jajników oraz sprzyjać niepłodności.
Często mamy też do czynienia z taką „trójką”, gdzie razem występują problemy z tarczycą, insulinooporność i PCOS.
Nadmiar insuliny sprzyja temu, że zaczyna powstawać więcej DHT (dihydrotestosteron). DHT ma silne działanie androgenne (jest około 30 razy silniejszy niż testosteron ze względu na zwiększone powinowactwo do receptora androgenowego). Następuje zahamowanie produkcji SHBG, co prowadzi do nadmiernego stężenia testosteronu. To z kolei może hamować owulację.
Mamy tu często do czynienia z hiperandrogenizmem, czyli nadmiernym wydzielaniem androgenów, jak testosteron czy DHEA. Dodatkowo często z insulinoopornością, także z niedoczynnością tarczycy występuje nadwaga lub otyłość. A nieprawidłowa masa ciała może utrudnić zajście w ciążę, ponieważ zaburza gospodarkę hormonalną i może prowadzić do problemów z owulacją. W tej sytuacji zdrowa redukcja masy ciała jest bardzo ważna, żeby poprawić wrażliwość na insulinę i zmniejszyć insulinooporność. Gdy nie ma u kobiety owulacji, redukcja masy ciała i poprawa wrażliwości insulinowej pomaga w jej przywróceniu.
Insulinooporność a płodność męska
Insulinooporność związana jest ze stanem zapalnym w organizmie przez co może też negatywnie wpływać na komórki plemników. Dodatkowo poniesione stężenie glukozy i insuliny, insulinooporność i cukrzyca mogą prowadzić do zaburzeń erekcji.
Czy mając niedoczynność tarczycy, Hashimoto, insulinooporność można zajść w ciążę?
Tak, jak najbardziej! Może to być trudniejsze, jednak ja najbardziej jest możliwe. W chorobach tarczycy i insulinooporności ogromne znaczenie ma odpowiednio zbilansowane odżywianie i dietoterapia. Wyrównanie pracy tarczycy i regulacja gospodarki cukrowej za pomocą odpowiednio dobranej dietoterapii, odżywienie organizmu ma ogromny wpływ na płodność zarówno kobiety jak i mężczyzny i zwiększa szanse na zajście w ciążę. Zmniejsza także potem ryzyko powikłań w trakcie ciąży.
Masz niedoczynność tarczycy, Hashimoto? Chcesz nauczyć się dobrze da siebie odżywiać?
Możesz zgłosić się na indywidualną konsultacje i współpracę ze mną. Przeanalizuję Twoją sytuację zdrowotną. Doradzę, jakie kroki warto już podjąć, aby stan zdrowia się poprawił oraz sprawdzę czy i jak mogę pomóc, żeby jak najszybciej wdrożyć je w życie.
Możesz też wziąć udział w kursie online „Jak komponować posiłki w niedoczynności tarczycy i Hashimoto?” Podczas kursu nauczysz się najważniejszych zasad odżywania wspierających pracę Twojej tarczycy. To pomoże Ci poprawić wyniki badań, samopoczucie i odzyskać energię. Kurs pozwoli uniknąć Ci wielu błędów, które popełniają osoby z niedoczynnością tarczycy i Hashimoto. Dzięki temu zaoszczędzisz więcej czasu, energii i szybciej poprawisz swój stan zdrowia. Zdobędziesz wiedzę i praktyczne narzędzia, które pozwolą Ci lepiej się odżywiać. Krok po kroku nauczę Cię układać jadłospis dostosowany do Twojego stanu zdrowia i zgodny z Twoimi upodobaniami.
Bibliografia:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5949893/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10686194/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17978119/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16821228/
Marta Skoczeń
Dietetyk, Psychodietetyk
Jako dietetyk specjalizuje się głównie w pracy z kobietami z różnego rodzaju zaburzeniami hormonalnymi, jak problemy z płodnością, zaburzenia miesiączkowania, PCOS, niedoczynność tarczycy, Hashimoto, insulinooporność, nadwaga, otyłość, a także innymi powiązanymi problemami. Jako psychodietetyk naprawiam relacje z jedzeniem i własnym ciałem. Pokazuje, że znaczenia ma nie tylko dieta, ale także dbanie o sen, redukcja stresu, równowaga między pracą a odpoczynkiem, kontakt z naturą oraz otaczanie się dobrymi ludźmi.
Obserwuj mnie także
Na mojej stronie i Platformie Kursowej
Instagramie @martaskoczen_dietetyk
Nagrywam również podcasty. Znajdziesz u mnie wiele wartościowych i bezpłatnych treści.
